ITI Admission 2024|ITI साठी विदयार्थ्यांची पसंती

ITI Admission 2024: जागतिकीकरण आणि संगणकीकरणामुळे तंत्रज्ञान झपाट्याने बदलत आहे व मानवी व्यवहारातही मोठ्या प्रमाणात बदल होत आहेत. दहावीची परीक्षा पास झाल्यानंतर विद्यार्थी आपल्या भवितव्याची वाटचाल सोयीस्कर होण्याकरिता पुढील शिक्षणाच्या विविध पर्यायांचा शोध घेत असतात. काही विद्यार्थी आर्ट्स, कॉमर्स आणि सायन्सचा पर्याय निवडतात तर काही विद्यार्थी इंजीनियरिंग डिप्लोमाचा पर्याय निवडतात. झटपट नोकरी मिळवण्याच्या हिशोबाने हल्ली ग्रामीण भागासोबत शहरी भागातील विद्यार्थ्यांचा कल हा ITI ला प्रवेश घेण्याकडे वाढत आहे.

भविष्यातील स्वप्ने साकार होण्यासाठी भविष्यकाळात रोजगार उपयोगी ठरणारे प्रशिक्षण घेणे गरजेचे आहे. सध्याचा परिस्थितीत पारंपारिक शिक्षणाच्या मर्यादा स्पष्ट झाल्या आहेत. त्याचबरोबर तांत्रिक व्यवसायिक शिक्षण महागडे सुद्धा झालेले असून अशा परिस्थितीत औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थांमध्ये विविध व्यवसायांचे कौशल्य शिकविणारे प्रशिक्षण हे रोजगार व स्वयंरोजगारासाठी वरदानच ठरत आहे. चला तर मग जाणून घेऊया ITI म्हणजे काय? ITI प्रवेश प्रक्रिया व उपलब्ध असलेले अभ्यासक्रम, रोजगाराच्या संधी इत्यादी.

ITI Admission 2024: ITI म्हणजे काय?

ITI चा फुल फॉर्म Industrial Training Institute म्हणजे औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था असा होतो. ही शासनाची किंवा शासनाची मान्यता असलेली शिल्पकारागीर प्रशिक्षण देणारी संस्था होय. कुशल कामगार तयार करणे व विद्यार्थ्यांना स्वावलंबी बनवणे हे या संस्थेचे उद्दिष्ट असते.

महाराष्ट्र राज्यात 400 हून अधिक शासकीय औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था (Government ITI) आणि 350 हून अधिक खाजगी औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था (Private ITI) आहेत. या संस्थांमध्ये शंभरहून अधिक प्रकारच्या व्यवसायांचे प्रशिक्षण दिले जाते. दरवर्षी लाखो विद्यार्थी ITI ला प्रवेश घेतात.

वाढत्या औद्योगीकरणामुळे केवळ देशातच नव्हे तर जगभरात विविध स्वरूपातील तंत्रज्ञाची मोठ्या प्रमाणात गरज आहे. प्रशिक्षित कुशल मनुष्यबळाचा अभाव सर्वत्र जाणवत आहे. उद्योग क्षेत्रातील मनुष्यबळाची वस्तुस्थिती अशी असताना महाराष्ट्रात प्रत्येक तालुक्यात किमान एक शासकीय औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था सुरू करण्यात आलेली आहे.

औद्योगिक क्षेत्रासाठी कुशल कामगार उपलब्ध करून देणे हे औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे. उद्योग धंदांच्या मागणीनुसार प्रशिक्षण देऊन कुशल मनुष्यबळ पुरवण्यावर औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था भर देतात.

ITI Admission 2024: ITI अभ्यासक्रम

शिल्पकारागीर प्रशिक्षण योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये

राज्यातील सर्व शासकीय व खाजगी औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थांमधून एकूण 83 प्रकारच्या व्यवसाय अभ्यासक्रमांचे प्रशिक्षण दिले जाते. त्यात अभियांत्रिकी गटातील एक वर्ष कालावधीचे एकूण 18 व्यवसाय अभ्यासक्रम, दोन वर्ष कालावधीचे एकूण 37 व्यवसाय अभ्यासक्रम तसेच बिगर अभियांत्रिकी गटात एक वर्ष कालावधीचे 28 व्यवसाय अभ्यासक्रमांचा समावेश आहे.

प्रशिक्षण महासंचालनालय, नवी दिल्ली यांनी निर्धारित केलेल्या अभ्यासक्रमानुसार या व्यवसाय अभ्यासक्रमांचे प्रशिक्षण दिले जाते. अभ्यासक्रम यशस्वीरित्या पूर्ण करून परीक्षा उत्तीर्ण होणाऱ्या उमेदवारास प्रशिक्षण महासंचालनालय, नवी दिल्ली यांच्याकडून राष्ट्रीय व्यवसाय प्रशिक्षण परिषदेचे (NCVT) राष्ट्रीय व्यवसाय प्रमाणपत्र (National Trade Certificate-NTC) दिले जाते.

औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेतील व्यवसाय अभ्यासक्रमांमध्ये प्रात्यक्षिक (Practical) भाग 70 टक्के व सैद्धांतिक भाग 30 टक्के आहे. प्रशिक्षण पूर्ण केल्यावर रोजगार व स्वयंरोजगार बरोबर उच्च शिक्षण घेऊ इच्छिणाऱ्या उमेदवारांना पदविका अभ्यासक्रमाच्या दुसऱ्या वर्षात थेट प्रवेश दिला जातो.

राज्यातील सर्व समाज घटकांना व्यवसाय शिक्षणाचा लाभ मिळावा या उद्देशाने सुरू करण्यात आलेला शासकीय औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थांचे वर्गीकरण खालील प्रमाणे आहे.

शिकाऊ उमेदवारी योजना

युवकास आवश्यक असलेले पायाभूत प्रशिक्षण औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेमध्ये दिल्यानंतर उद्योगात असणाऱ्या प्रक्रियांमध्ये लागणारी यंत्रसामग्री तसेच नवीन व आधुनिक तंत्रज्ञानानुसार औद्योगिक आस्थापनेत वापरण्यात येणारे यंत्रसामग्री व तंत्र यांचे ज्ञान व कौशल्य प्राप्त करून सर्वदृष्टीने पूर्ण कुशल बनवण्यासाठी शिकाऊ उमेदवारी योजना अस्तित्वात आली आहे.

देशातील खाजगी निमशासकीय व शासकीय उद्योग धंद्यानच्या गरजांप्रमाणे प्रशिक्षित मनुष्यबळ निर्माण करण्यासाठी केंद्र शासनाने उद्योगधंद्यांमध्ये इंजिनिअरिंग, केमिकल, प्रिंटिंग, केटरिंग इत्यादी 39 गटात वर्गीकरण केले असून 258 व्यवसाय निर्देशित केले आहेत. महाराष्ट्र राज्यातील एकूण 181 व्यवसायात प्रशिक्षण देण्यात येते.

ITI Admission 2024 प्रवेश पात्रता:

औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेमध्ये 14 ते 40 वयोगटातील विद्यार्थ्यांना प्रवेश दिला जातो.

आयटीआय अभ्यासक्रमासाठी आवश्यक असलेली शैक्षणिक पात्रता निवडलेल्या अभ्यासक्रमानुसार बदलते. इयत्ता आठवी ते बारावी पास/नापास विद्यार्थी औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेमध्ये प्रवेश घेऊ शकतात.

हेही वाचा: खरंच Dream 11 ने करोडपती होता येते का?

ITI Admission 2024 – प्रवेश प्रक्रिया:

औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेमध्ये प्रवेश घेण्यासाठी प्रवेश प्रक्रिया ही ऑनलाइन पद्धतीने होते. विद्यार्थ्यानी कुठल्याही अफवांवर विश्वास न ठेवता अधिकृत संकेतस्थळावर आपला अर्ज भरावा. अधिक माहितीसाठी खालील दिलेल्या संकेतस्थळावर क्लिक करा.

ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया जाणून घेण्यासाठी येथे क्लिक करा.

ITI Admission 2024 – ITI प्रशिक्षणाचे फायदे:

1) ITI प्रशिक्षित तरुणांसाठी सरकारी क्षेत्रात जसे की रेल्वे, लष्कर, नौदल, हवाईदल, पीडब्ल्यूडी, पाटबंधारे, व्यवसायिक शिक्षण विभाग, तंत्र शिक्षण विभाग, इत्यादींमध्ये रोजगाराच्या संधी असतात.

2) BHEL, UPPCL, HAL, ONGC, इत्यादी निम -सरकारी/कॉर्पोरेशन/परिषद क्षेत्रांमध्ये आयटीआय प्रशिक्षित तरुणांसाठी रोजगाराच्या संधी उपलब्ध असतात.

3) टाटा मोटर्स, मारुती सुझुकी, हुंडाई, रिलायन्स, आदित्य बिर्ला, होंडा, महिंद्रा अँड महिंद्रा, इत्यादींसारख्या अनेक प्रतिष्ठित खाजगी संस्थांमध्ये आयटीआय प्रशिक्षित मुला-मुलींसाठी रोजगाराच्या संधी उपलब्ध असतात.

4) ITI चे प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर स्वयंरोजगाराच्या देखील अनेक संधी उपलब्ध आहेत.

5) ITI चे प्रशिक्षण पूर्ण पदविका अभ्यासक्रमाच्या (Diploma) द्वितीय वर्षात थेट प्रवेश मिळतो.

ITI Admission 2024 – निष्कर्ष:

औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था (ITI) चा सोपा अभ्यासक्रम, प्रात्यक्षिकांवर भर, सरकारी व खाजगी क्षेत्रात रोजगाराच्या उपलब्ध असलेल्या अनेक संधी, अशा अनेक कारणांमुळे विद्यार्थ्यांचा कल हा ITI मध्ये प्रवेश घेण्याकडे वाढत आहे. तुम्हाला ह्या ब्लॉग मधील माहिती नक्कीच उपयोगी पडेल.

नवनवीन माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या WhatsApp ग्रुप मध्ये जॉइन होण्यासाठी येथे क्लिक करा.

ITI Admission 2024 – FAQ:

1) औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था (ITI) म्हणजे काय?

औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था म्हणजे शासनामार्फत चालविल्या जाणाऱ्या अथवा शासन मान्यताप्राप्त खाजगी संस्थाद्वारे शिल्पकारागीर प्रशिक्षण योजनेअंतर्गत येणाऱ्या व्यवसायांमद्धे प्रशिक्षण देणाऱ्या, राष्ट्रीय व्यवसाय प्रशिक्षण परिषद अथवा राज्य व्यवसाय प्रशिक्षण परिषदेची संलग्नता प्राप्त असलेल्या राष्ट्रीय व्यवसाय प्रमाणपत्र अथवा राज्य व्यवसाय प्रशिक्षण परिषदेचे प्रमाणपत्र निर्गमित करणाऱ्या संस्था.

2) शासकीय औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था म्हणजे काय?

शासकीय औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था म्हणजे शासनामार्फत चालविल्या जाणाऱ्या औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था.

3) एनसिव्हिटी (NCVT) व्यवसाय म्हणजे काय?

एनसिव्हिटी (NCVT) व्यवसाय म्हणजे राष्ट्रीय व्यवसाय प्रशिक्षण परिषदेची संलग्नता प्राप्त औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेत शिकविले जाणारे व्यवसाय अभ्यासक्रम.

4) एससिव्हिटी (SCVT) व्यवसाय म्हणजे काय?

एससिव्हिटी (SCVT) व्यवसाय म्हणजे राज्य व्यवसाय प्रशिक्षण परिषदेची संलग्नता प्राप्त औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेत शिकविले जाणारे व्यवसाय अभ्यासक्रम.

हेही वाचा: 10वी नंतर पुढे काय? पॉलिटेक्निक एक उत्तम पर्याय!

माहिती पुढे शेअर करा.